AŞIRI DÜŞÜNME ÜZERİNE...
Tüm organlarımız gibi beynimiz de sürekli işini yapar. Yani düşünmek... Bu yüzden de günlük yaşantımızın her dakikasında kendimizi sürekli bir düşünce halinde bulabiliriz. Bu düşünceler bazen geçmişimiz ile ilgili olurken bazen de geleceğimiz ile ilgili düşünceler olabilir. Aslında anlayacağınız düşünmekte bir sorun yok, ama bu geçmiş ve geleceğe dair düşünceler aşırı olunca... İşte o zaman karşımıza “overthinking” adı verilen aşırı düşünme durumu çıkıyor ve bu durum kimi zaman kişiye hayatı çokça zorlaştırabiliyor.
Aşırı düşünme, negatif düşüncelere yönelmemize ve motivasyonumuzu kaybetmemize neden olabilir. Bir olumsuz düşünce bir diğer olumsuz düşüncenin ortaya çıkmasına neden olarak zihni sürekli olumsuzu düşünmeye yönlendirebilir ve böylelikle duygu durumumuzu ve karar alma sürecimizi olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Geçmişe veya geleceğe dayalı düşüncelerimiz günlük yaşantımızı büyük boyutlarda etkilediğinde ve zamanımızın büyük bir kısmını aldığında kaygı, stres, korku, depresyon ve yeme bozukluğu gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. Bu nedenle aşırı düşünme üzerine çalışmalar yaparak bu düşüncelerin şiddetini azaltabiliriz ve yerine gerçekçi düşünce kalıpları oluşturulmasına yardımcı olabiliriz.
Aşırı düşünme eğilimimiz aslında kendimizi koruma içgüdümüzden kaynaklıdır. Kendimizi korumak için yaşadığımız ve yaşayacağımız olayları en kötü senaryolar olacak şeklinde düşünme eğilimindeyiz. Aşırı düşünmeye eğilimi olanlar en kötüye odaklanarak, her türlü felaket ve kötü duruma kendilerini hazırlayarak hayatlarına devam etmeye çalışırlar.
Peki, aşırı düşündüğümüzü nasıl anlayabiliriz?
Olumsuz hisler yaratan düşünceleri çok fazla düşünüyorsak,
Geçmişte yaptığımız ve yaşadığımız olayları sürekli düşünerek pişmanlık duygusunu azaltmaya çalışıyorsak,
Yaşadığımız utanç verici durumları sürekli aklımızda canlandırıyorsak,
Çevremizdeki insanların hoşumuza gitmeyen davranışlarını aklımızda canlandırıyorsak,
Gelecekte yapacağımız durumları tekrar tekrar aklımızda kurguluyorsak,
Tekrar eden düşüncelerimizden dolayı uykuya dalmada problem yaşıyorsak,
Yapmış olduğunuz konuşmaları tekrar tekrar zihnimizde canlandırıyorsak aşırı düşünüyor olabiliriz.
Aşırı düşünmek genellikle bizlerin direkt olarak yardım arayışında olduğu bir problem olarak ortaya çıkmayıp çeşitli psikolojik problemlere ek olarak ortaya çıkabilir. Bu noktada yapabileceğimiz birkaç yöntem bulunmaktadır. Buna dair önerilerim aşağıdadır:
Aklımızda olan düşünceleri olduğu gibi kabul etmeye çalışabiliriz.
Zihnimizi meşgul edecek farklı aktiviteler bulabiliriz.
Kendimize düşünmek için özel bir zaman ayırabilir ve o süre dışında o durumu düşünmemeye çalışabiliriz.
Meditasyon gibi rahatlatıcı aktiviteler yapabiliriz.
Düşüncelerimizi bir kağıda yazarak somutlaştırıp sonrasında tekrardan okuyarak değerlendirebiliriz.
Aynı zamanda Dr.Nolen-Hoeksema ve diğerlerinin aşırı düşünceyle başa çıkmak için oluşturdukları 9 stratejiyi de gözden geçirebilirsiniz.
Rahatsız olduğumuz düşünceler devam ediyorsa profesyonel destek almaktan çekinmemeliyiz. Örneğin; profesyonel destek alarak bilişsel davranışçı terapi ile gerçekçi olmayan düşüncelerimiz üzerinde çalışabiliriz.
Yazar: Asistan Psikolog Viktorya Değirmenci
Editör: Uzman Klinik Psikolog Eda ÖZTÜRK BELET
Comments